Języki obce na rynku pracy

Od kilku lat język angielski to absolutny must have na rynku pracy. Czy w takim razie warto zainwestować w naukę języka angielskiego specjalistycznego oraz innych języków obcych, aby wyróżnić się w tłumie kandydatów? Jakie branże wymagają od pracowników wysokich kwalifikacji językowych? Na te i inne pytania, które zadają sobie absolwenci poszukujący pracy spróbuję odpowiedzieć w tym artykule.

Trochę statystyki

Według raportu EF English Proficiency Index opublikowanego w 2019 roku i obejmującego 100 krajów z różnych regionów świata Polska zajmuje wysokie 11 miejsce pod względem znajomości języka angielskiego wśród krajów nieanglojęzycznych. Plasujemy się obecnie w czołówce, wyprzedzając takie kraje jak Portugalia, Belgia, Węgry czy Szwajcaria. W porównaniu z zeszłym rokiem, kiedy to zajęliśmy 13 miejsce udało nam się osiągnąć lepszy wynik. Te dane mogą napawać optymizmem, jednak w sondażu IBRIS dotyczącym znajomości języków obcych na poziomie umożliwiającym swobodną komunikację jedynie 33,3 proc. Polaków deklarowało znajomość języka angielskiego, 23 proc. języka rosyjskiego, a 15,3 proc. języka niemieckiego (badanie Instytutu Badań Rynkowych i Społecznych na zlecenie Accenture Operations Polska i warszawskiej Akademii Leona Koźmińskiego, wrzesień 2018).

Ten sam sondaż pokazuje, że aż 85 proc. Polaków ma świadomość, że znajomość języka obcego jest kluczowa na rynku pracy, jednak tylko 14,7 proc. deklaruje chęć nauki innego języka obcego niż angielski.

Rynek pracy dla absolwentów

Na podstawie analizy Międzyuczelnianej Bazy Ofert Pracy, Staży, Praktyk i Wolontariatu (biurokarier.edu.pl) na 10 173 ofert pracy z ostatniego roku prawie połowa pracodawców (4810 oferty) wymagała od kandydatów znajomości języka angielskiego przynajmniej na poziomie B1. Na drugim miejscu znalazł się język niemiecki (595 ofert) a na trzecim język francuski (259 ofert). Kolejne języki obce, których znajomość jest ważna dla pracodawców to język hiszpański (115), rosyjski (76), czeski (61) i szwedzki (53).

Nawet tak pobieżna analiza ofert z jednej z najbardziej popularnych baz danych wśród studentów i absolwentów uczelni wyższych pozwala wyciągnąć kilka wniosków dotyczących oczekiwań pracodawców odnośnie kwalifikacji językowych kandydatów. Bez wątpienia język angielski jako współczesna lingua franca jest koniecznością na rynku pracy. Natomiast znajomość każdego innego języka obcego stanie się atutem osoby poszukującej zatrudnienia. Potwierdza to analiza ofert z tej samej bazy, gdzie od kandydatów wymagana jest znajomość dwóch języków obcych. Najbardziej poszukiwane kombinacje językowe to język angielski z językiem niemiecki (420 ofert), język angielski z językiem francuskim (226), język angielski z językiem hiszpańskim (101) oraz język angielski z językiem rosyjskim (48). Jednak w przypadku pracy w korporacji znajomość mniej popularnego języka obcego może okazać się bezcenna i mieć przełożenie na wysokość wynagrodzenia. Warto też przeanalizować listę przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym w danym regionie, aby znaleźć odpowiedź na pytanie jaki język obcy jest pożądany na lokalnym rynku pracy.

Na podstawie bardziej szczegółowej analizy ofert można zauważyć, że wiele firm zamieszcza oferty jedynie w języku obcym, który jest wymagany od kandydata. W takich przypadkach oczekiwania pracodawców są zdecydowanie wyższe. Potwierdza to Marianna Świderska z firmy rekrutacyjnej HRK. Aż 79 proc. pracodawców oczekuje od kandydatów znajomości języka angielskiego na poziomie C1/C2 (poziom zaawansowany wg uniwersalnej skali Rady Europy), a 40 proc. znajomości słownictwa specjalistycznego związanego z daną branżą. (Anita Błaszczyk, Praca dla poliglotów… Rzeczpospolita, 28. 10. 2018).

W BPO/SSC bez języka obcego nie ma mowy

Jeśli chodzi o branże to nie będzie to zaskoczeniem, że największe zapotrzebowanie na pracowników legitymujących się wysokimi kwalifikacjami językowymi istnieje w sektorze BPO (Business Process Outsourcing) i SSC (Shared Services Centers), który ma zastosowanie m.in. w IT, księgowości, obsłudze klienta, marketingu, finansach, HR, doradztwie, administracji oraz logistyce. Nie oznacza to, że w innych branżach znajomość języka obcego jest niedoceniana, jednak powyższe obszary wymagają zazwyczaj znajomości języka obcego specjalistycznego.

Kandydaci, którzy liczą, że pracodawca zadowoli się informacją o znajomości języka obcego zadeklarowaną w cv mogą poczuć się rozczarowani. Stopień biegłości językowej potwierdzony odpowiednim certyfikatem międzynarodowym wygląda dużo bardziej wiarygodnie. Ponadto firmy w procesie rekrutacyjnym posługują się standaryzowanymi testami pisemnymi sprawdzającymi znajomość danego języka obcego. Najczęściej stosowaną praktyką jest jednak przejście przez rekrutera z języka ojczystego kandydata na język obcy. Świadomość tego typu elementów rozmowy kwalifikacyjnej jest niesłychanie ważna tym bardziej, że wielu kandydatów mimo wieloletniej nauki przyznaje, że swobodna wypowiedź ustna w języku obcym stanowi poważny problem i jest źródłem stresu.

Zatem biorąc po uwagę fakt, że proces rozwijania kompetencji językowej w zakresie języka obcego wymaga sporo czasu warto pomyśleć o nauce języków obcych zanim zaczniemy poszukiwać stażu czy pierwszej pracy, gdyż inwestycja w języki obce to pewna inwestycja.

Składam podziękowania Pani Ewie Banaszak, Kierownikowi Biura Karier UMK za analizę rynku pracy dla absolwentów pod kątem kwalifikacji językowych wymaganych przez pracodawców.

Anna Olkiewicz-Mantilla